انواع یاتاقان ها چیست

 یاتاقان ها

در حالت کلی به تجهیزات مکانیکی که اصطحکاک را کاهش می دهند و باعث بهبود حرکات به ویژه حرکت های چرخشی می شوند ، یاتاقان می گویند. یاتاقان ها در تجهیزات صنعتی و غیر صنعتی به دلیل مزیت های فراوانی که دارند ، بکار گرفته می شوند. یاتاقن ها انواع مختلفی دارند که برحسب نیاز در مکان ها و شرایط مختلف از آنها استفاده می شود. در حالت کلی یاتاقان ها از نظر ساختمان داخلی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند :1- یاتاقان های لغزشی 2- یاتاقان های غلتشی  3- یاتاقان های مغناطیسی

1) یاتاقانهای لغزشی (اصطکاکی)

لغزش حرکتی ست که در آن سایش سطح بین دو قطعه اتفاق می افتد و معمولا در حرکاتی انتقالی رخ می دهد. در این نوع حرکت ، لغزش ، عامل ایجاد اصطکاک و به تبع آن تولید گرما و اتلاف توان می باشد.

از اینرو با توجه به اینکه در یاتاقان های لغزشی ، عضو غلتنده ای وجود ندارد و سایش سطح بین روتور و بوش اتفاق می افتد، به این نوع یاتاقان ها یاتاقان های لغزشی می گویند.

یاتاقان های لغزشی از نظر تحمل نیروی وارده به دو دسته یاتاقان های ژورنال و یا استوانه ای و یاتاقان های تراست و یا کفگرد محوری تقسیم می شوند.

تفاوت اصلی این دو نوع یاتاقان ، در نوع نیروی وارده به آنها می باشد.

یاتاقان های ژورنال توانایی حمل بارهای عمودی اعمال شده به محور را داشته و یاتاقان های تراست توانایی حمل بارهای ایجاد شده در امتداد محور را دارند.

یکی از موارد پر مصرف در کفی یاتاقان های لغزشی ، آلیاژ بابیت می باشد که در کاهش خوردگی ویژگی مناسبی دارد.

از مواردی که معمولا در ساخت یاتاقان های لغزشی مورد استفاده قرار می گیرد ، می توان به آلیاژ بابیت ، سرب سخت شده الکلی ، سرب مسی ، برنز آلومینیومی ، فلزات با روکش نقره ، پلاستیک ، چوب ، لاستیک و گرافیت اشاره کرد.

2) یاتاقان های غلتشی (ضد اصطکاکی)

حین غلتش، در هر لحظه ، تماس نقطه به نقطه بین دو سطح اتفاق می افتد که این حالت بیشتر در حرکت های دورانی رخ می دهد. در این نوع حرکت به علت سطح تماس اندک ، معمولا تنش لهیدگی وجود دارد که از عوامل مهم در شکست است.

از این رو با توجه به اینکه در یاتاقان های غلتشی اساس کار بر اساس غلتش عضو های غلتنده روی یکدیگر می باشد ، لذا اصطلاحا به این نوع از یاتاقان های یاتاقان های غلتشی می گویند.

باید توجه داشت که در یاتاقان های غلتشی علاوه بر غلتش لغزش نیز وجود دارد که این میزان نسبت به لغزش در یاتاقان های لغزشی بسیار ناچیز بوده و همین لغزش اندک در یاتاقان های غلتشی ، عامل ایجاد گرما است.

یاتاقان های غلتشی به دو نوع رولربیرینگ ها و بالبیرینگ ها دسته بندی می شوند .در این نوع از یاتاقان ها بار اصلی بر روی اجزای غلتنده وارد می شود که مستعد ترین اجزا جهت خرابی می باشند. وجود بارهای تناوبی و خستگی مهمترین عامل خرابی ذر یاتاقان های غلتشی است.

3) یاتاقان های مغناطیسی

در دهه های اخیر با رشد روز افزون بکار بکارگیری ماشین آلات دوار ، یاتاقان های مغناطیسی که روتور را به جای تماس مکانیکی با نیروی مغناطیسی به صورت معلق نگه می دارند، از جایگاه ویزه ای برخوردار شده است .

یاتاقان های مغناطیسی شامل یک قسمت متحرک به نام روتور و یک قسمت ثابت به نام استاتور می باشند . در یاتاقان های مغناطیسی ، با اعمال نیروی محرکه الکتریکی به سیم پیچ استاتور و ایجاد شار مغناطیسی ، روتور به وسیله ی نیروی الکترو مغناطیسی ، به طور معلق نگه داشته می شود.

هدف از طراحی یاتاقان های مغناطیسی ، چرخش روتور در سرعت های متفاوت بدون هیچگونه تماس با سایر اجزا می باشد. از موارد توسعه و پیشرفت یاتاقان های مغناطیسی ، میتوان به سه عامل بار ، سرعت و محیط کاری اشاره کرد ف طراحی منحصر به فرد و قابلیت های فراوان یاتاقان های مغناطیسی موجب کاربرد های مختلف آنها در مصارف گوناگون صنعتی و غیر صنعتی شده است.