راهنمای انتخاب نوع یاتاقان ها
انتخاب نوع یاتاقان ها
انتخاب یاتاقان به نوع کاربرد آن بستگی دارد. عوامل موثری در انتخاب نوع یاتاقان ها تاثیرگذار هستند به گونه ای که طراحان تجهیزات و ماشین آلات ، این عوامل را چنان محاسبه می کنند که به کاربر این اطیمنان را دهند ، یاتاقان های مورد استفاده جهت تحمل بارهای اعمال شده مناسب خواهند بود.
این عوامل عبارتند از :
- هدف از بکارگیری و نوع دستگاه
- توان مورد نیاز
- طول عمر مورد نیاز یاتاقان
- محیط بکارگیری دستگاه (فضای سرپوشیده ، فضای باز ، در معرض مواد خرنده و …)
- مقدار وزن یا فشار اعمالی به یاتاقان
- نوع بار (محوری، شعاعی و یا ترکیبی)
- محور ها
- خطاهای مجاز
- طرح دستگاه (محل اسقترار یاتاقان در دستگاه)
- سرعت دوران محور
- دمای کارکرد
- روانکاری
و بسیاری از موارد دیگر که جز موارد فرعی محسوب می شوند.
یاتاقان ها در صنایع مختلف
یاتاقان ها در صنایع مختلف از جمله نفت ، پالایشگاه ها ، پتروشیمی ها ، نیروگاه ها ، صنایع فولاد ، صنایع سیمان و … و همچنین در تجهیزات مختلفی مثل توربین ها ، ژنراتور ها ، موتور ها و کمپورسور ها کاربرد دارند.
برای مثال توربین ها (گاز و بخار)که مهمترین تجهیزات اساسی و مورد تقاضا در صنعت تولید برق هستند.
یاتاقن های توربین غالبا در شرایط سرویس تحت نیرو های بالا ، سرعت های زیاد و دماهای بالا مخصوصا برای افزایش ظرفیت و راندمان مورد تقاضا قرار می گیرند.
جهت اطمینان از مشخصه های دینایمکی بهینه در شرایط عملیاتی خاص ، باید انواع ویژگی های طراحی تخصصی را برای یاتاقان ها مورد استفاده قرار داد.
بسته به اندازه و نوع توربین ها (گاز، بخار)معمولا از یاتاقان های تیلتینگ تراست پد و ژونال تراست پد و گاهی ترکیبی از هر دو استفاده می شود.
به منظور به حداقل راندن توان اتلافی ، جریان روغن و کاهش دمای سطح پد روانکاری مستقیم یا غیرغوطه ور اعمال می شود.
یاتاقان های تراست توربین گازی در سرعت های بالا و نیروهای بالا مورد استفاده قرار می گیرند و اغلب در این یاتاقان ها مس و کروم به عنوان مواد بدنه یاتاقان بکار می رود.
در ژنراتور ها از یاتاقان های داخلی یا مونتاژ شده کامل با هوزینگ ، بسته به اندازه و جهت استفاده می شود.
در یاتاقان های ژنراتر معمولا از ترکیب متدوال مواد شامل بدنه پشتیبان فولادی و بابیت استفاده می شود.
عمدتا در این نوع تجهیزات از یاتاقان های ژورنال ، یاتاقان های تراست و یا یاتاقان های مونتاژ افقی استفاده می شود.
در موتور هایی با توان صد کیلو وات تا ده ها مگاوات و کمپرسور ها نیز از یاتاقان های فیلم سیال استفاده می شود.
انواعی از یاتاقان های ژورنال و تراست فیلم سیال در این نوع تجهیزات کاربرد دارند.